‘Een goede voorbereiding is het halve werk’ en dat gaat ook op voor de Wkb. Maar die voorbereiding is misschien iets anders dan normaal. Waar je normaal misschien begint met de aanschaf van nieuwe gereedschappen of tools, daar is het bij de Wkb raadzaam om eerst de praktijk te proeven en meters te maken voordat je een Wkb-tool aanschaft. Ervaring opdoen kan direct direct groot met een heel project, maar je kunt ook kleinere stappen nemen.
Wil je meteen een proefproject starten waarbij de kwaliteitsborger meekijkt? Dan kan je jouw project aanmelden bij de Stichting IBK (www.stichtingibk.nl/projecten). Dit biedt je de gelegenheid om ervaring op te doen met instrumenten voor kwaliteitsborging en te ervaren hoe de samenwerking tussen verschillende partijen verloopt. Het is een goede start en zeker voor grotere aannemers en installateurs aan te raden om een volledig proefproject te starten, omdat dan veel inzichtelijker wordt hoe de samenwerking in de toekomst gestalte krijgt. Je kunt er echter ook voor kiezen om binnen je eigen bedrijf ervaring op te doen met de Wkb. Bijvoorbeeld door eerst gebouwdelen langs de Wkb-lat te leggen. Denk aan de fundering, het dak, de gevel of het ventilatiesysteem. Tijdens jouw (kleine) proefproject kijk je door de bril van de kwaliteitsborger.
Waar moet je op letten bij eigen proefprojecten?
Wil je zelf ervaring opdoen met de Wkb hou dan met de volgende zaken rekening:
1. Kies een instrument
Verschillende kwaliteitborgers werken met verschillende instrumenten. Op dit moment zijn KiK, Tis, SWK, WKI en KGW goedgekeurde instrumenten voor kwaliteitsborging en de BKAPP is nog in ontwikkeling. Al is de basis voor alle instrumenten hetzelfde – alle instrumenten toetsen of wordt voldaan aan het Bbl – de accenten kunnen anders liggen. Zo zal je bij het ene instrument kunnen volstaan met foto’s, terwijl een ander instrument aangeeft dat fysieke inspectie door de kwaliteitsborger noodzakelijk is. Om ervaring op te doen met de Wkb, is de keuze voor een instrument echter een detail. Het gaat er vooral om dat je jezelf de nieuwe manier van werken eigen maakt.
2. Kies een bouwdeel en geschikt proefproject
Wil eerst ervaring opdoen met een deelproject, kies dan bij voorkeur een bouwdeel waarin veel elementen samenkomen. Bijvoorbeeld het dak of het ventilatiesysteem. Daardoor krijg je goed inzicht wat er van je gevraagd wordt. In de instrumenten zijn de risicoklassen aangegeven. Voor elementen met een lage risicoklasse kan in de regel volstaan worden met foto’s. De werkzaamheden worden slechts steekproefsgewijs door de kwaliteitsborger gecontroleerd. Bij punten met een hogere risicoklasse vindt vaker inspectie plaats. Neem bijvoorbeeld de luchtdichtheid (risicoklasse 5). Bij oplevering zal de kwaliteitsborger dit meestal met de uitvoerder controleren. Hou hier ook in de planning rekening mee.
3. Voorbereiding
Het slagen van een Wkb-proefproject vergt zowel inspanningen van de mensen op kantoor als op de bouwlocatie. Iedereen is verantwoordelijkheid voor de kwaliteit en onderling moet duidelijk afgestemd zijn wie welke verantwoordelijkheid op zich neemt. Voor het dossier moet de aannemer certificaten en garantiebewijzen verzamelen van de gebruikte materialen, maar ook bijvoorbeeld de afleverbonnen. Wie verantwoordelijk is voor de dossieropbouw moet onderling afgestemd worden. Een ander punt van aandacht is de uitvoering van de de werkzaamheden. Check voor de verwerking van producten tijdig de instructies van leveranciers.
4. Wkb-proof werken
Zijn alle tekeningen goedgekeurd en is de Omgevingsvergunning verleend, dan start de bouw. De Wkb wordt op dat moment praktijk. Hier vindt een belangrijke wijziging plaats. Vaak zijn we in de bouw en installatiesector eraan gewend om oplossingsgericht te werken. Klopt een tekening niet, dan lossen we dat op de bouwlocatie op. Na invoering van de Wkb is dat niet langer mogelijk. Is het noodzakelijk om af te wijken van de tekening, dan moet dit aangegeven worden. Vervolgens moet het ontwerp aangepast worden en (opnieuw) getoetst worden door de kwaliteitsborger. Pas na goedkeuring kunnen de werkzaamheden voortgezet worden.
TIP Planning
Loop de planning na aan de hand van het borgingsinstrument. Plan tijdens het proefproject (fictieve) data in waarop de kwaliteitsborger kritische punten wil controleren. Tijdens het proefproject wordt het je vergeven dat alle kanalen al voor inspectie zijn ingestort, als de Wkb straks van kracht is niet meer! Daar moet in de planning rekening mee gehouden worden.
5. Maak foto’s
Maak foto’s! Daarmee bewijs je – ook jaren later nog – dat aan alle eisen is voldaan. Maar let op: de kwaliteitsborger neemt geen genoegen met alleen een foto van het eindresultaat. Het gaat er juist om dat je laat zien dat alles ‘achter de muur’ vakkundig is geïnstalleerd en gemonteerd. Maak daarom close-ups van kritische punten, zoals de aansluiting van het dak op de gevel en verbindingen bij een ventilatiesysteem.
TIPS Fotografie
Fotografeer het bouwelement met een duimstok of rolmaat ernaast! Op een foto is het lastig te zien of een vloer 13 centimeter dik is en een ventilatiekanaal een diameter heeft van 75/63 mm. Een duimstok ernaast verschaft duidelijkheid. En maak verschillende foto’s zodat overzicht ontstaat – ook per onderdeel! – een overzichtsfoto, detailfoto’s en foto’s van kritische punten, zoals aansluitingen. Ook belangrijk: maak foto’s van de afleverbonnen. Een back-up ter voorkoming dat bonnen kwijtraken.
6. Controleer je eigen werkzaamheden
Je eigen werk controleren is niet eenvoudig. We zijn gewoontedieren en ‘goed is goed’. Als de Wkb is ingevoerd, moet ‘goed’ echter ook onderbouwd worden. Het gaat erom dat je aantoonbaar kwaliteit levert. De checklisten – die beschikbaar zijn op www.wkb-checklist.nl – helpen je daarbij. In de checklisten staan alle stappen die je moet nemen, zijn alle punten afgevinkt dan weet je dat je Wkb-proof hebt gewerkt.
TIPS Software
Er zijn inmiddels meerdere aanbieders van (online) Wkb-software op de markt. Daar zijn kosten aan verbonden, maar misschien nog belangrijker: ook deze tools vergen een nieuwe manier van werken. Kies er een die het best aansluit bij de organisatie van jouw bedrijf. Door eerst een aantal Wkb-proefprojecten te doorlopen, weet je wat jouw organisatie te wachten staat en aan welke (software) ondersteuning behoefte is.
7. Analyseer
Is het proefproject afgerond, ga dan weer met elkaar om tafel zitten. Wat liep goed? Wat ging minder? Neem deze punten mee naar een volgend (groter) project.